กระเป๋าถือทรงกลมปักลายนกเงือก

กลุ่มงานศิลปหัตถกรรม ประเภทงานหัตถศิลป์ไทย

กระเป๋าถือทรงกลมปักลายนกเงือก ใช้ผ้าหางอวนนำมาปักด้วยมือลวดลายนกเงือก สัตว์ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่าในเขตจังหวัดนราธิวาส ปักด้วยไหมวีนัส เป็นการประยุกต์งานปักซอยแบบไทยซึ่งมีการส่งเสริมในโครงการศิลปาชีพกลุ่มปักผ้าบ้านดาฮง ตำบลเชิงคีรี อำเภอศรีสาคร จังหวัดนราธิวาส มาประยุกต์เป็นผลงานสำหรับใช้ในชีวิตประจำวัน ในรูปแบบกระเป๋าถือที่มีเอกลักษณ์รูปทรงเรียบง่ายและแฝงไว้ด้วยความประณีตของเส้นไหมที่ปักเสมือนภาพถ่าย

ประเภทงานหัตถกรรม :
เครื่องทอ
ผู้สร้างสรรค์ :
ขนาด :
เส้นผ่าศูนย์กลาง 37 ซม.
แหล่งที่มา :
ศูนย์ศิลปาชีพบ้านกุดนาขาม จังหวัดสกลนคร
วัสดุ :
ผ้าทอหางอวนสีเทา และไหมปักเบอร์ 25
อายุ/ปีที่ผลิต :
2564
รายละเอียดชิ้นงาน

เทคนิคที่ใช้ : การปักซอย หรือการปักซอยแบบไทย
เทคนิคการปักด้วยมือโดยใช้เส้นด้ายดีเอ็มซี หรือเส้นไหมปักลงบนผืนผ้า โดยใช้การปักขึ้นลงถี่ ๆ ไปตามลวดลายภาพต้นแบบ โดยขึงผ้ากับสะดึง ผู้เริ่มต้นฝึกปักจะใช้เส้นด้าย ส่วนผู้มีฝีมือขั้นสูงจะใช้เส้นไหมเส้นเล็กไปจนถึงขนาดเล็กมากเท่าเส้นผม และใช้ลวดลายที่มีรายละเอียดมากขึ้น ลวดลายต้นแบบผ้าปัก มักเป็นภาพจากวรรณคดีไทย หรือ ภาพจากธรรมชาติ เช่น ดอกไม้ ป่าธรรมชาติ สัตว์ต่าง ๆ เป็นต้น ผลงานผ้าปักซอย เมื่อสำเร็จออกมาแล้วจะเป็นภาพที่งดงาม และมีชีวิตชีวาราวกับภาพเขียน หรือภาพถ่าย

กระบวนการสร้างสรรค์ชิ้นงาน (โดยละเอียด) :
การเตรียมวัสดุ ดังนี้ ผ้าอัดกาวผ้าหางอวน ไหมปัก เบอร์25 สะดึง เข็ม แบบลาย ซิป และ หูกระเป๋า
ขั้นตอนการทำชิ้นงาน ดังนี้

  1. ออกแบบลวดลายให้สอดคล้องกับลักษณะชิ้นงาน โดยภาพลายปักฝีมือครูเจ๊ะนาตีป๊ะ มะหิและส่วนใหญ่เป็นภาพจากวรรณคดีไทย ภาพจากธรรมชาติ อาทิ สัตว์หรือพืชที่พบในท้องถิ่น จากนั้นจึงพิมพ์แบบลวดลายลงบนกระดาษ
  2. เตรียมผ้าหางอวน คือ ผ้าที่ทอจากเส้นใยที่ได้จากยอดต้นลานอ่อนชนิดลานพรุ มีความเหนียว เส้นใยมีความแข็งแรง ไม่ขึ้นรา มีความอ่อนตัว เมื่อนำมาทอแบบทอขัดจะได้ผ้าที่มีลักษณะเป็นตาโปร่ง น้ำหนักเบา ผิวลื่นมัน นำผ้าหางอวนที่ตัดได้ขนาดที่เตรียมไว้ใส่สะดึง
  3. นำแบบลายปักที่ปริ้นลงบนกระดาษเนาลงบนผ้าหางอวน
  4. คัดเลือกสีเส้นไหม จากเส้นไหมเบอร์ 40 ด้วยการเทียบสีไหมตามแบบที่กำหนด
  5. ปักลายตามต้นแบบ โดยการใช้เทคนิคการปักซอย ซอยสั้น ซอยยาว พอประมาณ ซึ่งเป็นหัวใจหลักของการปักผ้า เนื่องจากการก้าวสั้นเกิน หรือยาวเกินไปจะทำให้งานปักไล่ส่วน และไม่ปราณีต ทำให้ชิ้นงานออกมาไม่ละเอียด มีความแข็งกระด้าน ไม่สมจริงเหมือนต้นแบบ จากส่วนตรงกลางนกเงือกและปักไล่ไปเรื่อย ๆ จนครบทั้งชิ้นงาน


ข้อมูลแหล่งที่มา
แหล่งเรียนรู้งานศิลปหัตถกรรมที่เกี่ยวข้อง
ศูนย์ศิลปาชีพบ้านกุดนาขาม จังหวัดสกลนคร
ดูรายละเอียด