ศูนย์ศิลปาชีพบ้านกุดนาขาม จังหวัดสกลนคร
เลขที่ 79 หมู่ที่ 9 บ้านกุดนาขาม ตำบลเจริญศิลป์ อำเภอเจริญศิลป์ จังหวัด สกลนคร 47290
ขนาดพื้นที่ :
หมายเลข 22 ระยะทาง 84 กิโลเมตร ถึงอำเภอสว่างแดนดิน แยกขวาเข้าเส้นทางหมายเลข 2091 และแยกซ้ายเข้าเส้นทางหมายเลข 2280 เป็นเส้นทางสู่อำเภอเจริญศิลป์ ไปอีกประมาณ 23 กิโลเมตร
ผู้ติดต่อ :
ศูนย์ศิลปาชีพบ้านกุดนาขาม
เบอร์ติดต่อ :
042709162
เวลาทำการ :
เปิดวันอังคาร -วันเสาร์ เวลา เวลา 08:00 น. - 16.30 น. ปิดทำการ อาทิตย์- จันทร์
รายละเอียดแหล่งเรียนรู้ฯ
- ศูนย์ศิลปาชีพบ้านกุดนาขาม ตำบลเจริญศิลป์ อำเภอเจริญศิลป์ จังหวัดสกลนคร เกิดขึ้นจากราษฎรบ้านกุดนาขาม ร้องทุกข์ว่าที่ดินบริเวณนี้เพาะปลูกไม่ได้ผล เพราะฤดูฝนน้ำท่วม ส่วนฤดูแล้งน้ำก็แห้งหมด จนราษฎรในหมู่บ้านต้องอพยพไปทำงานรับจ้างในจังหวัดอื่น ๆ จึงขอพระราชทานความช่วยเหลือจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 จากนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างอ่างเก็บน้ำขึ้นที่ห้วยนกเค้า อันเป็นแหล่งน้ำดื่มน้ำใช้ของราษฎร ตั้งอยู่ห่างจากหมู่บ้านราว 5 กิโลเมตร
- ราษฎรบ้านกุดนาขามเป็นราษฎรที่มีความสามัคคีกันดีมาก เมื่อครั้งที่พื้นที่บริเวณนี้เป็นพื้นที่แทรกซึม ของผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ ราษฎรบ้านกุดนาขามไม่ยอมเข้าร่วมกิจกรรมใด ๆ กับผู้ก่อการร้าย ทั้งยังขอให้ ทางราชการสนับสนุนอาวุธต่อต้านผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ ตามหลักสูตรไทยอาสาป้องกันตนเอง ร่วมกับชาว บ้านหนองฮาง จนผู้ก่อการร้ายไม่กล้าเข้ามาข่มขู่คุกคาม ได้รับคำชมเชยอย่างมากจากทางราชการและเป็นตัวอย่างให้ราษฎรหมู่บ้านอื่น ๆ ขอฝึกหลักสูตรไทยอาสาป้องกันตนเองบ้าง จนในที่สุดโครงการนี้ได้พัฒนาไปเป็นโครงการไทยอาสาป้องกันชาติ (ทสปช.)
- วันที่ 25 ธันวาคม พ.ศ.2525 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมราษฎรบ้านกุดนาขาม ทรงทราบว่าราษฎรบ้านกุดนาขามแม้จะยากจนแต่มีความสามัคคีกลมเกลียวกันดี จึงทรงชักชวนให้ราษฎรปลูกต้นไม้รักษาป่า คณะกรรมการหมู่บ้านจึงได้พร้อมใจกัน ถวายที่ดินสาธารณะของหมู่บ้าน จำนวน 43 ไร่ 3 งาน 32 ตารางวา จึงทรงจัดตั้งโครงการป่ารักน้ำ สำหรับปลูกต้นไม้รักษาป่า ราษฎรบ้านกุดนาขามเสียสละแรงงานปลูกป่าถวายจนแล้วเสร็จในเวลา 1 เดือน
- ครั้งเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ.2526 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชดำเนินทรงทอดพระเนตรโครงการป่ารักน้ำบ้านกุดนาขาม ทรงทราบว่าเมื่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยนกเค้าแล้ว น้ำได้ท่วมที่ดินของราษฎรไป 21 ครอบครัว เป็นราษฎรบ้านกุดนาขาม 5 ครอบครัว บ้านหนองฮาง 16 ครอบครัว จึงทรงโปรดเกล้าฯ ให้ราษฎรกลุ่มนี้มาทำหน้าที่ดูแลรักษาป่าไม้ และทรงพระราชทานเงินช่วยเหลือครอบครัวราษฎรเหล่านี้ เดือนละ 1,500 บาท เป็นเวลา 3 ปี และให้จัดโครงการส่งเสริมศิลปาชีพ เป็นอาชีพเสริมด้วยเพื่อจะได้เลี้ยงตัวเองต่อไปในอนาคต
- สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดตั้งศูนย์ศิลปาชีพ ขึ้นที่บ้านกุดนาขาม เพื่อให้ราษฎรไม่ต้องทิ้งถิ่นฐานไปทำงานที่อื่นและหยุดยั้งการตัดไม้ทำลายป่า จึงมีพระราชเสาวนีย์ให้ พล.อ.ณพล บุญทับ ซึ่งได้ดูแลพื้นที่นี้มาตั้งแต่ครั้งยังมีผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ รับพระราชดำริไปจัดซื้อที่ดิน จำนวน 50 ไร่ เพื่อสร้างศูนย์ศิลปาชีพบ้านกุดนาขาม อาคารหลังแรกได้ก่อสร้างขึ้นเมื่อวันที่ 29 ตุลาคม 2526 จากนั้นจึงเป็นจุดเริ่มต้นของศูนย์ศิลปาชีพ แห่งแรกของภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน
- โดยตลอดระยะเวลาที่ได้ทรงก่อตั้งศูนย์ศิลปาชีพบ้านกุดนาขามนั้น สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้โดยเสด็จพระราชดำเนินมาทรงงาน เพื่อส่งเสริมงานศิลปาชีพให้แก่ราษฎรในพื้นที่ อาทิ แผนกเครื่องปั้นดินเผา แผนกแกะสลักไม้ แผนกแกะสลักหิน แผนกทำเครื่องเรือน แผนกจักสานไม้ไผ่ และแผนกตีเหล็ก โดยมีราษฎรจากหมู่บ้านต่างๆ ในเขตอำเภอสว่างแดนดินเข้ารับการฝึกอบรมอย่างต่อเนื่อง
- ตลอดจนเสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตรโครงการตามพระราชดำริบ้านป่ารักน้ำ บ้านหนองไผ่ กับบ้านกุดนาขาม และทรงเยี่ยมราษฎรอำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร ในโอกาสต่างๆ เหล่านี้ยังทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้หน่วยแพทย์พระราชทานรักษาพยาบาลราษฎรผู้เจ็บป่วย ตลอดจนทรงรับไว้เป็นคนไข้ในพระบรมราชานุเคราะห์อย่างต่อเนื่อง สร้างขวัญกำลังใจ และความเข้มแข็งให้แก่ราษฎรในพื้นที่บ้านกุดนาขามและบริเวณใกล้เคียงได้มีอาชีพ และสร้างผลงานหัตถศิลป์ให้แก่ศูนย์ศิลปาชีพมาโดยตลอด
การติดต่อ และการเดินทาง
อยู่ในท้องที่บ้านกุดนาขาม ตำบลเจริญศิลป์ อำเภอเจริญศิลป์ เดินทางไปตามเส้นทางสายสกลนคร-อุดรธานี ทางหลวงหมายเลข 22 ระยะทาง 84 กิโลเมตร ถึงอำเภอสว่างแดนดิน แยกขวาเข้าเส้นทางหมายเลข 2091 และแยกซ้ายเข้าเส้นทางหมายเลข 2280 เป็นเส้นทางสู่อำเภอเจริญศิลป์ ไปอีกประมาณ 23 กิโลเมตร