การขึ้นรูปและการวาดลายด้วยมือ

ขั้นตอนและวิธีการทำ :

1. เตรียมดินตามสูตรเพื่อให้มีความเหนียวในปริมาณที่พอเหมาะสำหรับการขึ้นรูปด้วยมือ
2. ขึ้นรูปด้วยมือ บนแป้นหมุนไฟฟ้า และแต่งให้เรียบ พักทิ้งไว้ประมาณ 1 เดือน (ขึ้นอยู่กับปริมาณความชื้นในอากาศ)
3. นำชิ้นงานไปเผารอบที่ 1 ที่อุณหภูมิ 800 องศาเซลเซียส โดยใช้เวลาประมาณ 8 ชั่วโมง
4. สเกตแบ่งช่องในการลงสี เพื่อความสม่ำเสมอของลวดลายผ้ามัดหมี่
5. ลงสีตามลวดลายของมัดหมี่
6. นำชิ้นงานที่วาดและลงสีลายเสร็จแล้วไปจุ่มน้ำเคลือบใส
7. นำชิ้นงานไปเผารอบที่ 2 ที่อุณหภูมิ 1200 องศาเซลเซียส ประมาณ  10 ชั่วโมง
8. รอให้ชิ้นงานเย็น (อุณหภูมิลดลง)  ก่อนนำออกจากเตาเผา

• ลายผ้าไหมมัดหมี่เป็นลายผ้าไหมดั้งเดิมที่มีถิ่นกำเนิดในภาคอีสาน ลายผ้าไหมมัดหมี่เกิดจากการมัดเส้นไหมด้วยเชือกหรือฟางตามจุดที่จะให้มีลายตามที่ได้ออกแบบไว้ แล้วนำมาย้อมสี ตรงส่วนที่มีการมัดหมี่จะไม่ติดสีย้อม ส่วนที่ไม่มัดหมี่จะติดสีตามที่ต้องการ พร้อมทำการย้อมสีหลายครั้งตามเฉดสีของลาย เมื่อนำมาทอเป็นผืนจะเกิดลวดลายตามที่ออกแบบไว้ ซึ่งถือเป็นสิ่งสำคัญที่จะให้เกิดความงดงาม
• ลายผ้ามัดหมี่มักจะผสมผสานกับคตินิยมของกลุ่มคนนั้นๆ ผ้าไหมมัดหมี่ถือเป็นผ้าไหมที่มีถิ่นกำเนิดในภาคอีสาน ลวดลายต่างๆ จะถูกคิดค้นขึ้น ซึ่งมักจะได้แรงบันดาลใจมาจากชีวิตประจำวัน และรูปแบบวัฒนธรรมของถิ่นอาศัยที่สามารถสื่อออกมาเป็นรูปภาพได้ สำหรับลายผ้าไหมมัดหมี่ในภาคอีสานมีด้วยกันหลายลายแตกต่างกันในแต่ละท้องที่ ตามวัฒนธรรมที่โดดเด่น โดยมีมากกว่า 200 ลาย ซึ่งจะมีการเรียกชื่อแตกต่างกันในแต่ละท้องถิ่น
• งานเครื่องปั้นดินเผาของศูนย์ศิลปาชีพบ้านกุดนาขามได้ประยุกต์นำลายมัดหมี่ที่พบเห็นได้ในท้องถิ่นมาสร้างสรรค์เป็นลวดลายบนงานเซรามิก ประเภทต่างๆ จนสร้างความโดดเด่นและการจดจำต่องานเซรามิกฝีมือสมาซิกศูนย์ศิลปาชีพบ้านกุดนาขาม

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงทราบดีว่าคนไทยมีความสามารถในการประดิษฐ์เครื่องปั้นดินเผามาตั้งแต่ดึกดำบรรพ์แล้ว เริ่มตั้งแต่ยุคบ้านเชียงเป็นต้นมา จึงโปรดเกล้าฯ ให้จัดแผนกเครื่องปั้นดินเผาขึ้นโดยเน้นการปั้นให้ได้สัดส่วน การเผาและเคลือบให้ละเอียดเนียน  ประกอบกับการเขียนภาพต่างๆ ลงบนเครื่องปั้นดินเผานานาชนิด เพื่อส่งเสริมให้คนไทยมีความรักธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และศิลปวัฒนธรรม โดยงานปั้นถือเป็นการถ่ายทอดจินตนาการของศิลปินออกเป็นรูปธรรมได้ดีที่สุดอย่างหนึ่ง ทำให้ดินที่แทบจะไม่มีคุณค่าในเชิงศิลปะถูกปั้นเปลี่ยนให้เป็นชิ้นงานที่งดงามได้