ผ้าซิ่นตีนจกไทยวนแม่แจ่ม
กลุ่มงานศิลปหัตถกรรม ประเภทงานหัตถศิลป์ไทย
ซิ่นตีนจกแบบลายโคม หนึ่งในสองรูปแบบหลักของซิ่นตีนจกแม่แจ่ม ที่ประกอบด้วยซิ่นตีนจกแบบลายโคม และซิ่นตีนจกแบบลายกุม สำหรับซิ่นตีนจกแบบลายโคม เป็นลักษณะส่วนใหญ่ที่พบเห็นกันทั่วไปของซิ่นตีนจกแม่แจ่ม มีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูนเรียงติดกันตลอดผืน ส่วนนี้เองที่เรียกว่า “โคม” อันเป็นส่วนประกอบสำคัญของลวดลายตีนจกลักษณะนี้ ลายหลักที่ประกอบโคมด้านบนและล่างของรูปสี่เหลี่ยมเรียกว่า “ขัน” เป็นรูปสามเหลี่ยมบนและล่างระหว่างโคมแต่ละอัน และมี “ห้องนก” ซึ่งประกอบด้วยตัวนก น้ำต้น และขอไล่ หรือตัวนาค เรียงรายเป็นแถวประกอบอยู่ด้านบนและล่างของโคมและขัน ต่อด้วย “หางสะเปา” อยู่ด้านล่างสุดต่อกับผ้าแดงเป็นเชิงของซิ่นตีจก หากสะเปาของซิ่นตีนจก
เทคนิคที่ใช้ : เทคนิคจก การทอผ้าที่ผู้ทอ ต้องใช้วิธีล้วงดึงเส้นด้ายพุ่งพิเศษขึ้นลงเพื่อสร้างลวดลาย การจก เป็นเทคนิคการทำลวดลายบนผืนผ้าคล้ายการปัก โดยใช้ไม้หรือขนเม่นหรือนิ้วมือ จกเส้นด้ายเส้นยืนยกหรือจกเส้นด้ายเส้นยืนขึ้น แล้วสอดใส่ด้ายพุ่งพิเศษเข้าไปเป็นช่วง ๆ สลับสีตามต้องการในขณะทอ ซึ่งสามารถออกแบบลวดลายและสีสันของผ้าได้ซับซ้อนและหลากสีสัน ซึ่งแตกต่างจากผ้าขิดที่มีการใช้เส้นพุ่งพิเศษสีเดียว ตลอดหน้ากว้างของผืนผ้า
