หนังสือสมปักปูม ภูมิผ้าเขมร-ไทย จากราชสำนักสู่สามัญชน
หนังสือ

ในปัจจุบัน หากกล่าวถึง “ผ้าปูม” หรือ “ผ้าสมปัก” หรือ  “ผ้าสมปักปูม” คงจะมีน้อยคนนักที่จะรู้จักหรือทราบว่าคือผ้าประเภทใดหรือผ้าอะไร  ซึ่งความจริงแล้วเป็นชื่อเรียกผ้าชนิดหนึ่งทอด้วยไหมใช้กรรมวิธีการตกแต่งผ้าด้วยการมัดหมี่ มีสีและมีลวดลายที่งดงาม  เชิงผ้ามักทำเป็นลายกรวยเชิง  ซึ่งมีทั้งกรวยเชิงชั้นเดียว สองชั้นและสามชั้น  มีขนาดกว้างยาวกว่าผ้านุ่งธรรมดา  เพราะมักใช้เป็นผ้านุ่งแบบโจงกระเบนของผู้ชายที่นิยมนุ่งกันมาตั้งแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา  จนถึงกรุงรัตนโกสินทร์  ลวดลายที่ปรากฎบนผืนผ้าจะแสดงฐานะ ยศ  ตำแหน่งของผู้สวมใส่  โดย “ผ้าปูม” หรือ  “ผ้าสมปัก” หรือ “ผ้าสมปักปูม” นั้นเป็นผ้านุ่งที่พระมหากษัตริย์จะพระราชทานให้เป็นเครื่องยศแก่ขุนนาง  หรือผู้ที่รับราชการมีบรรดาศักดิ์ต่างๆใช้นุ่งตามยศตามตำแหน่ง  เพื่อใช้เป็นเครื่องแบบสำหรับนุ่งเข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทในเวลาปกติ  หรือประกอบพระราชพิธีที่สำคัญต่างๆและใช้นุ่งเฉพาะในเขตพระราชวัง