ขันเงิน
กลุ่มงานศิลปหัตถกรรม ประเภทงานหัตถศิลป์ไทย
สลักดุน ส่วนขอบปากขันเป็นลายก้านขด ลายผักกูดตามแบบพม่า ส่วนตัวขันสลักดุนเป็นลายริ้วนูนแนวตั้งเรียงต่อกันโดยรอบตัวขัน ซึ่งอาจเรียกตามภาษาช่างว่า ลายปลิง ส่วนก้นขันสลักดุนเป็นลายกลีบบัวเรียงต่อกันโดยรอบ
ใช้เป็นภาชนะสำหรับใส่ข้าวตอก ดอกไม้ ธูป เทียน สำหรับไปวัด
ความศรัทธาต่อพระพุทธศาสนาอย่างแรงกล้าของชาวพม่า ทำให้ชนชาวพม่าแทบทุกคน ต่างต้องหาภาชนะที่ทำด้วยโลหะเงินในรูปของขัน เพื่อใช้สำหรับใส่ข้าวตอก ดอกไม้ ธูป เทียน ในเวลาไปวัด เป็นวัฒนธรรมที่เป็นที่นิยมแพร่หลายอย่างมากในประเทศพม่า ผู้คนหลากหลายชนชั้นทั้งเสนาบดี ข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ คหบดีที่มีฐานะมั่งคั่ง จะนิยมสั่งช่างสลักดุนโลหะให้สร้างขันเงินที่ตกแต่งด้วยลายสลักดุนเป็นลวดลายที่วิจิตรงดงาม ตามแต่ช่างแต่ละคนจะแสดงฝีมือทักษะเชิงช่างออกมา ขันที่ทำด้วยโลหะเงินจึงเป็นที่นิยมและมีใช้กันแทบทุกบ้าน ด้วยถือกันว่าโลหะเงินเป็นโลหะมีค่าสูงสุด ส่วนพระมหากษัตริย์ และพระบรมวงศานุวงศ์ชั้นสูง จะนิยมใช้ขันทองคำสลักดุนลวดลาย แทนการใช้โลหะเงินแบบของสามัญชนทั่วไปและด้วยชาวพม่า เป็นพุทธศาสนิกชนที่เคร่งครัดในพระพุทธศาสนาอย่างยิ่ง และนิยมที่จะปฏิบัติศาสนกิจเป็นประจำ ทั้งเวลาเช้า เเละเวลาเย็น หรือในเวลาที่โอกาสอำนวย ดังนั้นแทบทุกบ้านของชาวพม่า จะต้องมีจอกหรือขันเงินใบ เล็กอยู่จำนวนหนึ่ง เพื่อใช้ใส่น้ำสะอาดถวายพระพุทธรูปที่หิ้งพระประจำบ้าน ตั้งแต่หนึ่งจอกขึ้นไป และทวีจำนวนตามเลขคี่ ตามกำลังศรัทธาและจะเปลี่ยนน้ำนั้นทุกวัน เมื่อสวดมนตร์ทำวัตรเช้า
หรือเมื่อเวลาไปวัดก็มักจะมีจอกเล็ก ๆ ติดตัวไปด้วยเพื่อใช้ตักน้ำ สรงน้ำพระพุทธรูปที่จะมีประดิษฐานอยู่จำนวนมากมายทุกวัด ชาวพม่าถือว่าอานิสงส์แห่งการได้สรงน้ำพระนั้น เป็นกุศลสูงสุด ส่วนในเวลาที่อยู่กับบ้านก็จะดื่มน้ำจากจอกหรือขันเงินเล็ก ๆ นี้ ด้วยความเชื่อว่า โลหะเงินเป็นโลหะบริสุทธิ์ เป็นโลหะอันเป็นมงคล น้ำดื่มที่ผ่านโลหะนี้ ก็ถือเป็นน้ำบริสุทธิ์และเป็นมงคลด้วย นอกจากนั้นยังเชื่อถืออีกว่า ถ้าหากมียาพิษเจืออยู่ในน้ำนั้น โลหะเงินที่สัมผัสน้ำยาพิษจะเปลี่ยนสี เป็นสีดำทันที ช่วยป้องกันการลอบวางยาพิษได้ ลวดลายสลักดุนที่ปรากฏอยู่บนขันเงินที่ใช้ในชีวิตประจำวันหรือใช้ใส่น้ำถวายพระพุทธรูป หรือใช้ตักน้ำสรงพระพุทธรูปที่วัด มักจะไม่นิยมสลักลวดลายนูนเป็นรูปคนที่เป็นภาพเล่าเรื่องลวดลายที่นิยมสลักดุนในขัน หรือจอก จะมีทั้งลายที่มีลักษณะเป็นลายริ้วนูนแนวตั้งเรียงต่อกันโดยรอบตัวขันที่เรียกในภาษาของช่างว่า ลายปลิง เนื่องจากมีลักษณะเป็นแถบเส้นตรงคล้ายกับลำตัวของปลิงที่ช่างสลักดุนได้พบเห็นอยู่ในชีวิตประจำวันขณะนั้น หรือลายก้านขด ลายผักกูด ลายพันธุ์พฤกษา หรือลายริ้วรูปกลีบบัวแวง หรือสลักดุนเป็นลายจุดคล้ายเกสรบัวในส่วนของขอบบนของขันหรือจอก เป็นต้น
สถานที่