ผ้าปาเต๊ะพิมพ์ล็อกไม้ลายกระเบื้อง เป็นการนำลายของกระเบื้องที่พบในงานสถาปัตยกรรมในพื้นที่ภาคใต้มาแกะเป็นบล็อคไม้และสร้างสรรค์เป็นลวดลายพิมพ์ต่อเนื่องกันตามจังหวะลวดลายที่กำหนดไว้ บนผ้าฝ้ายที่ทอขึ้นจากความร่วมมือกับวิทยาลัยอาชีวศึกษา จังหวัดยะลา ในการรื้อฟื้นภูมิปัญญาการทอผ้าในพื้นถิ่นให้กลับคืนมาอีกครั้ง โดยเลือกใช้สีย้อมจากธรรมชาติจากพืชพรรณที่พบได้ในพื้นถิ่น เพื่อแสดงอัตลักษณ์และความงดงามของแดนใต้ผ่านการสร้างสรรค์ลวดลายที่แสดงความร่วมสมัย
เทคนิคที่ใช้ : การสร้างมิติสีสันบนผืนผ้าด้วยการพิมพ์บล็อกไม้
กระบวนการสร้างสรรค์ชิ้นงาน (โดยละเอียด) :
1. การคัดเลือกผ้า : ผ้าที่ใช้สำหรับทำผ้าปะลางิงมีหลายประเภทขึ้นอยู่กับความต้องการในการสร้างลวดลายและเนื้อสัมผัสบนผืนผ้า ซึ่งโดยทั่วไปมี 4 รูปแบบคือ
2. การเตรียมผ้า : นำผ้าที่เตรียมไว้มาแช่น้ำรองย้อม (น้ำรองย้อมคือ การใช้คุณสมบัติตามธรรมชาติของพืชที่พบในท้องถิ่นเช่น เปลือกกล้วยหิน ใบหูกวาง ใบฝรั่ง มาทำเป็นน้ำรองย้อมที่ช่วยให้สีติดดียิ่งขึ้น) โดยนำผ้าที่แช่ไว้มาบีบ นวด ให้น้ำซึมเข้าไปในเส้นใยของผืนผ้า แช่ไว้ประมาณ 30 นาที แล้วนำไปตากให้หมาด
3. การสร้างลายบนผื้นด้วยการพิมพ์บล็อกไม้ : คือการนำบล็อกไม้ที่ออกแบบลวดลายเป็นลายกระเบื้องผ่านนำอัตลักษณ์ของแดนใต้มาเป็นแรงบันดาลใจในการสร้างสรรค์ มาทำเป็นบล็อกไม้สำหรับการพิมพ์ลาย
โดยครูปิยะจะออกแบบลวดลายบนกระดาษ เพื่อพิจารณาการต่อลายที่สมบูรณ์ก่อนนำไปแกะสลักลงบนไม้ที่มีความทนทานต่อความร้อน แข็งแรง ไม่ผุพังง่าย เช่น ไม้ขนุน ไม้มะม่วงป่า เป็นต้น ส่วนของแป้นไม้นิยมทำจากไม้เนื้อแข็ง และส่วนของด้ามจับนิยมทำจากไม้สัก เนื่องจากเป็นไม้ที่มีน้ำหนักช่วยเพิ่มน้ำหนักมือเมื่อนำไปกดสร้างลายลงบนผืนผ้า ซึ่งลักษณะบล็อกไม้ที่ออกแบบโดยครูปิยะมีลักษณะพิเศษคือ มีความเล็ก ละเอียด ไร้รอยต่อ ทำให้ในการพิมพ์ลายจึงได้เส้นที่คมชัดแม้ขนาดลายจะเล็กเพียงใดก็ตาม และยังสามารถนำมาประกอบและสร้างสรรค์ลายใหม่ๆ ได้หลากหลายรูปแบบ ด้วยการใช้ขี้ผึ้ง 100% ผสมกับเทียนแผ่นด้วยการต้มจนร้อนและมีความเหลวได้ที่สำหรับการพิมพ์บล็อกไม้
4. การลงสี : นำเปลือกมังคุดมาเตรียมเป็นสีย้อมธรรมชาติจนได้สีม่วงเฉดที่ต้องการคือสีโทนส้ม - น้ำตาล และใช้สารส้มเป็นสารช่วยติดสี มาทาลงบนผืนผ้าด้วยแปรงทาสี ประมาณ 2 – 3 รอบ จนได้ความชัดหรือความเข้มของสีตามต้องการและรอให้แห้ง จากนั้นนำผ้าไปผ่านน้ำหรือซักด้วยน้ำเปล่าประมาณ 2 – 3 น้ำ เพื่อสังเกตการดูดซึมสีของผืนผ้า
5. การต้มละลายน้ำเทียน : หลังจากได้สีตามต้องการแล้ว ก่อนนำไปต้มน้ำเทียนให้นำผ้าไปล้างหรือผ่านน้ำสะอาดประมาณ 1 – 2 น้ำ เพื่อสังเกตการซึมของสีในเนื้อผ้า จากนั้นจึงนำไปต้มในน้ำร้อนที่ผสมด้วยผงซักฟอกเล็กน้อย (เพื่อทำความสะอาดและช่วยฟิกซ์สีไม่ให้สีตก) ซึ่งเทียนจะค่อยๆ ละลายออกจากเนื้อผ้า โดยขี้ผึ้งที่ได้จากการต้มลอกออกจากผืนผ้าเมื่อทิ้งไว้ให้เย็นจนกลายเป็นแผ่นขี้ผึ้ง สามารถนำมาใช้ในการทำน้ำเทียนสำหรับการพิมพ์บล็อกไม้และการเขียนเทียนในครั้งต่อๆ ไป หลังจากนั้นจึงนำผ้าไปแช่และล้างในน้ำเย็น ก่อนนำไปผึ่งให้แห้งและรีดให้เรียบเพื่อพร้อมต่อการใช้งาน