พระเจ้าชัยวรมันที่ 7

กลุ่มงานศิลปหัตถกรรม ประเภทงานหัตถศิลป์ไทย

งานแกะสลักหินพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ของนายกุณฑฬ โสวาปี เป็นการแกะสลักจากหินแกรนิตสีเขียวขนาดใหญ่เพียงชิ้นเดียว มีต้นแบบมาจากประติมากรรมรูปเหมือนจริงของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 นุ่งภูษาสมพตที่มีลัษณะคล้ายกางเกง คาดเข็มขัดรัดพระวรกาย ประทับนั่งในท่า “ธยานมุทรา” หรือท่านั่งขัดสมาธิราบ ภายในพิพิธภัณฑ์แห่งชาติพิมาย จังหวัดนครราชสีมา

ประเภทงานหัตถกรรม :
เครื่องหิน
กลุ่มวัฒนธรรม :
ผลิตจากต้นแบบชิ้นงานศิลปะขอม
ผู้สร้างสรรค์ :
ขนาด :
ตัวองค์รวมฐาน สูง 142 เซนติเมตร กว้าง 105 เซนติเมตร ลึก 70 เซนติเมตร เฉพาะตัวองค์ สูง 120 เซนติเมตร กว้าง 105 เซนติเมตร ลึก 70 เซนติเมตร
แหล่งที่มา :
บ้านช่างสลักหิน ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนกาญจนาภิเษก (วิทยาลัยในวัง) อ.เมืองพระนครศรีอยุธยาจ.พระนครศรีอยุธยา
วัสดุ :
หินแกรนิตสีเขียว
อายุ/ปีที่ผลิต :
2561
รายละเอียดชิ้นงาน

เทคนิคที่ใช้ : การแกะสลักหินลอยตัวด้วยมือ
กระบวนการสร้างสรรค์ชิ้นงาน (โดยละเอียด) :

  1. การเตรียมภาพแกะสลักหิน
    นำภาพพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 จากภาพต้นแบบถ่ายสำเนาขยายให้เท่ากับขนาดชิ้นงานที่ต้องการ เพื่อกำหนดขนาดและสัดส่วนชิ้นงาน และวาดภาพร่างลงบนกระดาษตามขนาดที่ต้องการ
  2. การเตรียมหินสำหรับแกะสลัก
    คัดเลือกหินแกรนิตสีเขียวก้อนที่มีขนาดตามต้องการ
  3. การขึ้นรูปและสลักหิน
    นำกระดาษภาพร่างตามขนาดที่ต้องการวางบนหินแล้วร่างแบบลงบนหินด้วยดินสอ ทั้งนี้ในการทำต้องมีการวางแผนการแกะ ไม่สามารถเริ่มจากส่วนใดก็ได้ เนื่องจากหินแกรนิตก้อนเป็นหินหน้าเรียบ วิธีการแกะสลักหิน ต้องแกะลดหลั่นกันลงมา ชิ้นงานจึงจะมีมิติที่สวยงาม แล้วจึงสกัดหินลง ลายบนเส้นร่างให้ลึกคมชัดขึ้น จากนั้นสกัดหินส่วนที่ไม่ต้องการออกจากชิ้นงาน และสกัดเข้าหุ่นตามแบบไว้ ให้พอดีกับขนาดและสัดส่วน เมื่อสลักขึ้นรูปชิ้นงานเรียบร้อยแล้ว สกัดแต่งส่วนรายละเอียดด้วยสิ่ว หรือเหล็กสกัดแบบและขนาดต่าง ๆ เพื่อเพิ่มความปราณีตให้ชิ้นงาน จากนั้นสกัดแต่งใบหน้าให้ตรงตามต้นแบบ
  4. การขัดพื้นผิวทำความสะอาดชิ้นงาน
    เมื่อได้ผลงานที่สำเร็จแล้วตามต้องการ ขัดผิวชิ้นงานให้เรียบเนียนด้วยหินขัดและกระดาษทราย (บริเวณพื้นผิวกว้างใช้กระดาษทรายหยาบ บริเวณพื้นผิวส่วนแคบและลึกใช้กระดาษทรายละเอียด)  จากน้ันปัดและล้างทำความสะอาดชิ้นงานเพื่อตรวจสอบความสมบูรณ์ของชิ้นงาน
ข้อมูลแหล่งที่มา
แหล่งเรียนรู้งานศิลปหัตถกรรมที่เกี่ยวข้อง
บ้านช่างสลักหิน ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนกาญจนาภิเษก (วิทยาลัยในวัง) อ.เมืองพระนครศรีอยุธยาจ.พระนครศรีอยุธยา
ดูรายละเอียด