เทคนิคที่ใช้: งานจักสาน

วัตถุดิบ : คล้าเป็นพรรณไม้ที่มีหัวหรือเหง้าอยู่ใต้ดิน การเจริญเติบโตของลำต้นแตกเป็นกอ ลำต้นมีความสูงประมาณ 1-2 เมตร ลำต้นเป็นไม้อวบ น้ำในเป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยว ออกใบเป็นกาบหุ้มลำต้นสลับกัน และมีก้านใบต่อกับแผ่นใบใบมีลักษณะคล้ายรูปไข่ ปลายใบเว้าหรือแหลม ขนาดใบ สีสัน และลักษณะใบจะแตกต่างกันตามชนิดพันธุ์ ออกดอกปลายยอด หรือตามซอก กาบใบ ออกดอกเป็นคู่ ลักษณะดอกเล็กรวมกันเป็นช่อ ลักษณะดอกและสีสันแตกต่างกันตามชนิดพันธุ์ โดยต้นคล้าสามารถนำมาใช้แทนไม้ไผ่เพื่อทำเครื่องจักสานได้ทุกชนิด

กรรมวิธีสร้างสรรค์

1. นำต้นคล้ามาตัดเป็นท่อนยาวประมาณ 50 เซนติเมตร
2. ผ่าแบ่งต้นคลุ้มต้นคล้าก่อนจะนำมาจักเป็นตอก โดยเหลาให้ปลายตอกทั้งสองด้านเท่ากัน นำตอกที่ได้มาสานเป็นลวดลายตามที่ต้องการ
3. สานขึ้นฐานตะกร้าด้านล่างด้วยลายขัดธรรมดา
4. รัดก้นตะกร้าขึ้นลายไพลสลับกับลายขัดธรรมดาจบด้วยลายไพล เพิ่มความแข็งแรงเพื่อรัดก้นตะกร้า
5. ขึ้นลายด้วยไม้ไผ่เดินเส้นด้วยคล้าลายกลีบลำดวนจบลายเข้ารูปลายไพล จับผูกหวายด้วยหวายผ่าผูก 3 หวาย แล้วสานจูงนางทับ
6. เข้าหูตะกร้าพันด้วยเส้นคล้าทับด้วยลายจูงนาง

• ศูนย์ส่งเสริมฝีมือจักสานด้วยไม้ไผ่ อำเภอพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี ได้เริ่มก่อตั้งขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2521 จนถึงปัจจุบัน ซึ่งเมื่อแรกเริ่มในปี พ.ศ. 2521 มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ ได้มีโครงการส่งเสริมและอนุรักษ์ฝีมือจักสานด้วยไม้ไผ่ที่มีฝีมือละเอียดอ่อน และมีความประณีตสวยงามโดยมีเจตนาที่จะอนุรักษ์ศิลปหัตถกรรมพื้นบ้านซึ่งเป็นภูมิปัญญาของท้องถิ่นแต่เดิมมา
• พร้อมทั้งมีเจตนาที่จะช่วยเหลือดูแลรายได้ของช่างฝีมือทั้งหลายให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นและสามารถถ่ายทอดภูมิปัญญาสู่เยาวชนรุ่นหลังได้เพื่อมิให้สูญหายไปจากท้องถิ่นเดิม คุณปรานี บริบูรณ์ (ซึ่งในขณะนั้นเป็นภรรยาของนายกเทศมนตรี เทศบาลเมืองพนัสนิคม) จึงได้รับภาระการดำเนินงานนี้มา โดยรวบรวมช่างฝีมือและชิ้นงานในพื้นที่อำเภอพนัสนิคม ตั้งกลุ่มการทำงานขึ้นที่บ้านพักของตนเอง จนปัจจุบันคมกฤช บริบูรณ์ บุตรชายได้สืบทอดงานต่อได้พัฒนาเป็นศูนย์ส่งเสริมฝีมือจักสานด้วยไม้ไผ่ เป็นที่ให้ความรู้เกี่ยวกับงานหัตถกรรมจักสานไม้ไผ่ เป็นแหล่งที่รวบรวมช่างฝีมือหัตถกรรมจักสานไม้ไผ่ และได้ผลิตสืบทอดผลงานจักสานฝีมือละเอียดจากรุ่นสู่รุ่นให้เป็นที่รู้จักและยอมรับอย่างกว้างขวางทั้งในประเทศและต่างประเทศ

• ภูมิปัญญางานจักสานในพื้นที่อำเภอพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี มีเอกลักษณ์ผสมผสานกันระหว่างชาวจีน ชาวลาวเวียงและคนไทยในท้องถิ่น เกิดเป็นอัตลักษณ์พิเศษ เป็นสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ที่กรมทรัพย์สินทางปัญญาให้การรับรอง ว่าเป็นลายพิกุลที่ไม่พบในงานจักสานจากแหล่งอื่น คือลายพิกุลร่วง ลายพิกุลลายไทย ลายพิกุลดาวล้อมเดือน ลายพิกุลดอกบัว และ ลายพิกุลลายดอกแหน
• คนโบราณเชื่อว่าบ้านใดที่ปลูกต้นคล้า(Khla) เป็นไม้ประจำบ้านจะช่วยคุ้มครองรักษาให้มีความสงบสุข (เพราะคล้า หรือ คลุ้ม หมายถึง คุ้มครองรักษา) บางคนเรียกว่า พุทธรักษาน้ำ เป็นไม้มงคลนาม คล้าเป็นพืชน้ำขึ้นตามโคลนริมคลอง ต้นนำมาใช้ทำจักสานในสมัยโบราณเเต่ในปัจจุบันไม่ค่อยนิยมนำมาทำชิ้นงานจักสาน