ไหสี่หูศิลาดลลายปราสาทนครวัด-นครธม

กลุ่มงานศิลปหัตถกรรม

ไหสี่หูศิลาดลลายปราสาทนครวัด-นครธม สะท้อนรูปแบบการเขียนภาพจิตรกรรมลงบนงานเครื่องเคลือบศิลาดล จำลองปราสาทนครวัด-นครธม ที่มีศิลปะขอมในยุคโบราณ ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับความเชื่อ ในเรื่องเทพ เทวดา นางฟ้า และยักษ์

ประเภทงานหัตถกรรม :
เครื่องดิน
ผู้สร้างสรรค์ :
ขนาด :
สูง 107 ซม. เส้นผ่าศูนย์กลาง 20 ซม.
วัสดุ :
ดินเหนียวสีดำ (Ball Clay) เนื้อดินปั้นชนิดสโตนแวร์
อายุ/ปีที่ผลิต :
2550
รายละเอียดชิ้นงาน

เทคนิคที่ใช้ : การปั้นขึ้นรูปด้วยมือ และการเขียนลาย

กรรมวิธีการสร้างสรรค์

  1. เตรียมดินตามสูตรเพื่อให้มีความเหนียวในประมาณที่พอเหมาะสำหรับการปั้นขึ้นรูปด้วยมือ โดยดินต้องมีความชื้นประมาณ 20% เพื่อให้สามารถปั้นได้
  2. นำดินที่ได้มาขึ้นรูปบนแป้นหมุนเพื่อปั้นเป็นภาชนะต่างๆ ตามรูปแบบที่ต้องการ
  3. เมื่อชิ้นงานหมาดประมาณ 50% นำมาตกแต่งชิ้นงานให้เรียบด้วยการขูด และเก็บรายละเอียดชิ้นงาน
  4. ใช้ฟองน้ำชุบน้ำพอหมาด เช็ดเก็บรายละเอียด และตรวจดูความเรียบร้อบของชิ้นงานอีกครั้ง
  5. นำชิ้นงานที่เป็นดินดิบแห้งสนิทเข้าเตาเผาเพื่อเผาครั้งที่ 1 หรือเรียกว่าการเผาดิบ (Biscuit Firing) ที่อุณหภูมิ 800 องศาเซลเซียส โดยให้เกิดการเผาไหม้อย่างสมบูรณ์ ใช้เวลาเผาประมาณ 5 – 6 ชั่วโมง แล้วทิ้งไว้ให้เย็นตัวตามธรรมชาติอีกประมาณ 12 ชั่วโมง
  6. นำชิ้นงานออกจากเตามาทำความสะอาดด้วยฟองน้ำชุบหมาดๆ เพื่อเช็ดฝุ่นผงเล็กที่เกาะผิวชิ้นงานออกให้หมด
  7. นำชิ้นงานมาสร้างสรรค์ลวดลาย ด้วยการร่างลวดลายด้วยดินสอตามต้องการ ลายบริเวณตรงกลางแจกันเขียนภาพจำลองปราสาทนครวัด-นครธม ที่มีศิลปะขอมในยุคโบราณ ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับความเชื่อ ในเรื่องเทพ เทวดา นางฟ้า และยักษ์
  8. ใช้สีเขียนลวดลายหรือแต้มตามที่ร่างไว้ สีที่นิยมใช้กับงานศิลาดลคือสีดำหรือสีน้ำตาล
  9. นำชิ้นงานที่เขียนสีลวดลายแล้วมาชุบน้ำเคลือบศิลาดลที่ผสมเตรียมไว้  ซึ่งแต่เดิมน้ำเคลือบสีเขียวเกิดจากการนำไม้รกฟ้า และไม้มะก่อ มาเผาเอาขี้เถ้า และดินหน้านาแต่ในปัจจุบันได้พัฒนามาใช้หินปูน หินเขี้ยวหนุมาน แร่เฟสสปาร์ สนิมเหล็ก และดินเหนียวแทน
  10. นำชิ้นงานไปเผารอบที่ 2 โดยเผาที่อุณหภูมิ 1,260 – 1,280 องศาสเซลเซียส ใช้เวลาประมาณ 12 ชั่วโมง การเผาในรอบนี้ใช้การเผาแบบลดออกซิเจน (Reduction Firing) แล้วปล่อยไว้ให้เย็นประมาณ 12 – 15 ชั่วโมง เพื่อให้ชิ้นงานเกิดสีเขียวแตกลายงา หากชิ้นงานมีขนาดใหญ่มากๆ เช่น โอ่งประดับ หรือรูปปั้นต่างๆ อาจต้องรอให้ชิ้นงานมีอุณหภูมิลดลงประมาณ 48 ชั่วโมง เพื่อป้องกันการเสียหายที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิภายในเตากระทันหัน
  11. ตกแต่งชิ้นงานให้เรียบร้อย
ข้อมูลแหล่งที่มา