เทคนิคที่ใช้ : การปั้นขึ้นรูปด้วยมือ และการเขียนลาย

กรรมวิธีการสร้างสรรค์

1. เตรียมดินตามสูตรเพื่อให้มีความเหนียวในประมาณที่พอเหมาะสำหรับการปั้นขึ้นรูปด้วยมือ โดยดินต้องมีความชื้นประมาณ 20% เพื่อให้สามารถปั้นได้
2. นำดินที่ได้มาขึ้นรูปบนแป้นหมุนเพื่อปั้นเป็นภาชนะต่างๆ ตามรูปแบบที่ต้องการ
3. เมื่อชิ้นงานหมาดประมาณ 50% นำมาตกแต่งชิ้นงานให้เรียบด้วยการขูด และเก็บรายละเอียดชิ้นงาน
4. ใช้ฟองน้ำชุบน้ำพอหมาด เช็ดเก็บรายละเอียด และตรวจดูความเรียบร้อบของชิ้นงานอีกครั้ง
5. นำชิ้นงานที่เป็นดินดิบแห้งสนิทเข้าเตาเผาเพื่อเผาครั้งที่ 1 หรือเรียกว่าการเผาดิบ (Biscuit Firing) ที่อุณหภูมิ 800 องศาเซลเซียส โดยให้เกิดการเผาไหม้อย่างสมบูรณ์ ใช้เวลาเผาประมาณ 5 – 6 ชั่วโมง แล้วทิ้งไว้ให้เย็นตัวตามธรรมชาติอีกประมาณ 12 ชั่วโมง
6. นำชิ้นงานออกจากเตามาทำความสะอาดด้วยฟองน้ำชุบหมาดๆ เพื่อเช็ดฝุ่นผงเล็กที่เกาะผิวชิ้นงานออกให้หมด
7. นำชิ้นงานมาสร้างสรรค์ลวดลาย ด้วยการร่างลวดลายด้วยดินสอตามต้องการ
   ลายบริเวณตรงกลางแจกันเขียนภาพสตรีชาวล้านนาที่กำลังช่วยกันทำขนมบนชานเรือน
   บริเวณปากหยักและด้านล่างของแจกันเขียนลายก้านขด ลายดอกพิกุล และลายลูกคั่นฃ
8. ใช้สีเขียนลวดลายหรือแต้มตามที่ร่างไว้ สีที่นิยมใช้กับงานศิลาดลคือสีดำหรือสีน้ำตาล
9. นำชิ้นงานที่เขียนสีลวดลายแล้วมาชุบน้ำเคลือบศิลาดลที่ผสมเตรียมไว้  ซึ่งแต่เดิมน้ำเคลือบสีเขียวเกิดจากการนำไม้รกฟ้า และไม้มะก่อ มาเผาเอาขี้เถ้า และดินหน้านาแต่ในปัจจุบันได้พัฒนามาใช้หินปูน หินเขี้ยวหนุมาน แร่เฟสสปาร์ สนิมเหล็ก และดินเหนียวแทน
10. นำชิ้นงานไปเผารอบที่ 2 โดยเผาที่อุณหภูมิ 1,260 – 1,280 องศาสเซลเซียส ใช้เวลาประมาณ 12 ชั่วโมง การเผาในรอบนี้ใช้การเผาแบบลดออกซิเจน (Reduction Firing) แล้วปล่อยไว้ให้เย็นประมาณ 12 – 15 ชั่วโมง เพื่อให้ชิ้นงานเกิดสีเขียวแตกลายงา หากชิ้นงานมีขนาดใหญ่มากๆ เช่น โอ่งประดับ หรือรูปปั้นต่างๆ อาจต้องรอให้ชิ้นงานมีอุณหภูมิลดลงประมาณ 48 ชั่วโมง เพื่อป้องกันการเสียหายที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิภายในเตากระทันหัน
11. ตกแต่งชิ้นงานให้เรียบร้อย

• “ศิลาดล” เป็นเครื่องปั้นดินเผาที่เคลือบด้วยวัสดุจากธรรมชาติ คือ ขี้เถ้าไม้รกฟ้า มีส่วนผสมของแร่เหล็ก เอามาผสมดินหน้านาผ่านการเผาด้วยความร้อนสูงประมาณ 1,263 – 1,300 องศาเซลเซียส เผาด้วยวิธีลดออกซิเจน (Reduction) คือการเผาไหม้ไม่สมบูรณ์ โดยออกซิเจนมีสัดส่วนน้อยกว่าเชื้อเพลิง ทำให้เกิดเป็นก๊าซคาร์บอนมอนนอกไซด์ที่เหลือจากการเผาไหม้ทำปฏิกิริยากับออกซิเจนในน้ำเคลือบ  ทำให้ผิวเคลือบรานแตกลายงาบนผิวเนื้อภาชนะ ซึ่งเกิดจากการหดตัวของเนื้อดินกับน้ำเคลือบที่ต่างกันเมื่อเย็นตัวลง มีสีเขียวสุกสว่างสดใสแตกต่างจากเครื่องปั้นดินเผาชนิดอื่นๆ  เกิดเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่เห็นได้ด้วยสายตาคือ มีสีเขียวและมีรอยแตกในตัวเนื้อของผิวเนื้อชิ้นงาน จนมีการกล่าวกันว่า “ถ้าไม่ใช่สีเขียวหรือไม่แตกลายงา ก็ไม่ใช่ศิลาดล”
• ในอดีต การทำเครื่องเคลือบศิลาดลเป็นงานทำด้วยมือและใช้วัตถุธรรมชาติ น้ำเคลือบสีเขียวเกิดจากการนำไม้รกฟ้า และไม้มะก่อ มาเผาเอาขี้เถ้า แต่ในปัจจุบันเนื่องจากวัตถุดิบที่ได้จากธรรมชาติ ได้แก่ ไม้รกฟ้า ไม้มะก่อ และดินหน้านาที่เหมาะกับการทำเครื่องปั้นดินเผาศิลาดลนั้นมีจำนวนน้อยและหาได้ยาก อีกทั้งยังเป็นการทำลายทรัพยากรธรรมชาติ ด้วยวิทยากรสมัยใหม่ทำให้สามารถสกัดสารจากวัตถุธรรมชาติที่มีคุณสมบัติเดียวกับวัตถุธรรมชาติที่ใช้ในสมัยโบราณ ได้แก่ การใช้ดินเหนียวสีดำ (Ball Clay) แทน ส่วนน้ำเคลือบจากที่เคยใช้ขี้เถ้าจากไม้รกฟ้าและไม้มะก่อ ได้พัฒนามาใช้หินปูน หินเขี้ยวหนุมาน แร่เฟสสปาร์ สนิมเหล็ก และดินเหนียวแทน ซึ่งการใช้วัตถุดิบธรรมชาติทำให้เครื่องปั้นดินเผาศิลาดลมีคุณภาพมาตรฐาน มีเอกลักษณ์และลักษณะเหมือนกับเครื่องปั้นดินเผาในสมัยโบราณ

• ศิลาดล มาจากคำในภาษาสันสกฤตว่า “ศิลา” แปลว่า หิน และ “ดล” แปลว่า เขียว ศิลาดลจึงหมายถึง  ผลิตภัณฑ์ที่มีสีเขียวหยก หรือมีสีเขียวไข่กา เป็นผลงานที่มาจากความพยายามของมนุษย์ในการเลียนแบบหยกในธรรมชาติ ในอดีตใช้ทำเป็นภาชนะรูปทรงต่างๆ เช่น จาน ชาม โถ คนโทใส่น้ำ เป็นต้น ปัจจุบันใช้สำหรับตกแต่งบ้าน หรือเป็นของขวัญ ของที่ระลึกอย่างกว้างขวาง มีแหล่งผลิตที่สำคัญอยู่ที่จังหวัดเชียงใหม่ และจังหวัดสุโขทัย เนื่องจากมีแหล่งดินที่เป็นวัตถุดิบที่เหมาะสมสำหรับการทำเครื่องปั้นดินเผาศิลาดล ซึ่งต้องใช้ประกอบภูมิปัญญาการทำเครื่องปั้นดินเผาที่สืบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่นจนได้เป็นผลิตภัณฑ์งดงามและเปี่ยมไปด้วยคุณค่าทางวัฒนธรรม
• ปัจจุบันศิลาดลได้รับการจดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญาให้เป็นผลิตภัณฑ์สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (Geographical Indications: GI) ของจังหวัดเชียงใหม่ แต่มีการนำไปผลิตอยู่ในหลายจังหวัดของประเทศ จนเป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลาย