• ผ้ายกเมืองนครทอลายดอกกระจูด ทอด้วยกี่กระตุก ใช้กระบวนการทอลักษณะมีท้องผ้าและกรวยเชิงสองด้าน  ใช้กรรมวิธีการทอให้เกิดลวดลายโดยการยกตะกอ แยกเส้นด้ายยืนขึ้นเป็นลวดลายเฉพาะ โดยการยกตะกอ ไม่ได้มีการเพิ่มเส้นด้ายยืนหรือเส้นได้พุ่งพิเศษเข้าไป การทอจะใช้ตะกอร่วมที่ออกแบบให้สามารถทอได้ทั้งลายขัดและลายยกดอกสลับกันไปในเนื้อผ้า
• การทอผ้าด้วยวิธีการสร้างลวดลายยกดอกในเนื้อผ้าด้วยการใช้ตะกอร่วมกันตั้งแต่ 2 ตะกอขึ้นไป โดยการกำหนดให้ร้อยตะกอในช่วงถี่ห่างแตกต่างกันใน 1 รอบลาย เพื่อเปิดช่องเส้นยืนพุ่งกระสวยเส้นพุ่ง
• การสร้างลวดลายในเนื้อผ้า เส้นยืนจะถูกกำหนดให้ยกข่มลงในจังหวะที่ทอเนื้อผ้าและลายผ้าพร้อมกัน เกิดจากการยกและข่มเส้นยืนในจังหวะที่แตกต่างกันในแนวหน้าผ้า ทำให้เส้นพุ่งสอดข้ามในช่องเส้นยืนที่เปิดแตกต่างจากโครงสร้างของลายขัดซึ่งเป็นลายพื้นฐาน ทำให้เกิดเป็นลายนูนขึ้นในบริเวณที่ไม่มีการขัดสานของเส้นยืนและเส้นพุ่ง ซึ่งตะกอร่วมจะถูกออกแบบให้ทอได้ทั้งลายขัดและลายยกดอกสลับกันไปตามจังหวะการยกและข่มตะกอบางแผง เมื่อสลับการเหยียบตะกอจะสร้างเนื้อผ้าและลายผ้าที่แตกต่างกันในขจังหวะการทอเดียวได้
• กลุ่มทอผ้าพื้นเมืองนครศรีธรรมราชส่วนใหญ่จะทอ 4 ตะกอขึ้นไป ทำให้สามารถจับคู่ตะกอ 2 แผงหรือ 3 แผง ในการสร้างลวดลายยกดอกที่แตกต่างกันได้มากมาย เกิดเนื้อผ้าที่มีลายขัดอยู่ในตัว และยังทำให้เนื้อผ้ามีความแข็งแรงทนทานต่อการใช้งาน หากสังเกตดูเนื้อผ้าจะเห็นเป็นลายยกดอกแทรกอยู่ในเนื้อผ้าลายขัด แต่ลายยกดอกมีความนูนเด่นน้อยกว่าผ้ายกที่ทอด้วยการเพิ่มเส้นพุ่งพิเศษ เพราะการใช้สีของเส้นพุ่งและเส้นยืนที่แตกต่างกัน จะทำให้เกิดการทอผสมสีของลายขัด และลายยกดอกอยู่ในเนื้อผ้า
• วิธีการใช้ตะกอร่วมสามารถประยุกต์ทอด้วยเครื่องกี่กระตุกได้ ทำให้ทอผ้าได้เร็ว และสามารถทำการตลาดได้ในกลุ่มผู้บริโภคจำนวน

• ลายดอกกระจูดเป็นลายผ้าโบราณที่นำมาจากงานวิจัยของกลุ่มทอผ้าบ้านตรอกแคร่วมกับมหาวิทยาลัยราชภัฎนครศรีธรรมราช ได้ศึกษาจากพิพิธภัณฑ์ผ้าจังหวัดนครศรีธรรมราช โดยมีอาจารย์จันทรา ทองสมัคร โครงการศูนย์เรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช เป็นเจ้าของโครงการวิจัย
• ลวดลายผ้ายกเมืองนครที่ทอกันมาแต่โบราณ มักเป็นลวดลายที่พบเห็นได้อยู่รอบตัวของช่างทอผ้า ลวดลายเหล่านี้ถูกถ่ายทอดต่อๆกันมา ด้วยวิธีการจดจำหรือทอลอกเลียนแบบอย่างไว้ นับเป็นภูมิปัญญาและฝีมือของช่างทอผ้าอย่างแท้จริง
• ผ้ายกเมืองนครทอลายดอกกระจูด เป็นลักษณะวางลายผ้ามีเชิงผ้าสองข้างโดยไม่มีขอบผ้า ท้องผ้าทอลวดลายยกดอกขนาดเล็กอย่างประณีต พื้นผ้าทอด้วยลายขัด เชิงผ้าทั้งสองข้างทอเป็นลายกรวยเชิงขนาดเล็กชั้นเดียว คั่นด้วยลายหน้ากระดานและช่อแทงลายขนาดเล็ก นิยมทอด้วยเส้นทอง ผืนผ้ามีความยามประมาณ 3.5 เมตร
• ผ้ายกเมืองนครถือเป็นผ้าสำหรับเจ้าเมือง ขุนนางชั้นสูงและพระบรมวงศานุวงศ์  ในสมัยก่อนเป็นของที่พระมหากษัตริย์พระราชทานให้กับบุคคลสำคัญ เจ้านายและข้าราชบริพารชั้นสูง ใช้สวมใส่เวลาเข้าเฝ้าเป็นการแสดงสถานะของบุคคล ต่อมามีการดัดแปลงเป็นผ้าสำหรับคหบดี เจ้านายลูกหลานเจ้าเมือง และสามัญชนทั่วไปใช้นุ่งสำหรับงานพิธีสำคัญต่างๆ

ผ้ายกเมืองนคร เป็นชื่อเฉพาะ หมายถึงผ้าทอพื้นเมืองของจังหวัดนครศรีธรรมราชที่ทอสืบต่อกันมาแต่โบราณ ด้วยการทอยกเพิ่มลวดลายด้วยเส้นพุ่งพิเศษ ทำให้เกิดลายนูนบนผืนผ้า มีลายผ้าเป็นกรวยเชิงชั้นเดียว หรือเชิงซ้อนกันหลายชั้น และกรวยเชิงขนานกับริมผ้า โดยดัดแปลงนำลายอื่นมาเป็นลายกรวยเชิง ผ้ายกเมืองนครจึงนับเป็นนวัตกรรมสร้างสรรค์ที่ทรงภูมิปัญญาของเมืองนครมาแต่โบราณกาล