ผ้าโสร่งลายตาราง

กลุ่มงานศิลปหัตถกรรม ประเภทงานหัตถศิลป์ไทย

ผ้าทอนาหมื่นศรี เป็นผ้าทอพื้นบ้านที่มีการสืบทอดมานานกว่า 200 ปี มีแหล่งผลิตอยู่ที่หมู่บ้านนาหมื่นศรี อำเภอนาโยง จังหวัดตรัง ลักษณะของผ้าทอนาหมื่นศรีคือการทอมือด้วยเทคนิคเก็บตะกอ (การสร้างเส้นยืน)  และสร้างลวดลายด้วยการทอยกเขาเพื่อเสริมเส้นพุ่งพิเศษ ซึ่งเป็นรูปแบบการทอเพื่อสร้างลวดลายบนผืนผ้าเช่นเดียวกับเทคนิค “การขิด” ในภาคอีสาน ซึ่งในภาคใต้จะเรียกผ้าที่มาการยกตะกอทั้งหมดว่า “ผ้ายก” จากคำบอกเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่ของบ้านนาหมื่นศรี ระบุว่าการทอผ้าของบ้านนาหมื่นศรีได้หายไปในห้วงสงครามโลกครั้งที่ 2 เพราะเส้นด้ายขาดแคลน และได้รับการฟื้นฟูอีกครั้งในราวปี พ.ศ. 2514 โดยเริ่มต้นจากกี่ทอผ้าพื้นเมืองเพียงหลังเดียว จากผู้เฒ่าผู้แก่ไม่อยากให้อัตลักษณ์ผ้าทอนาหมื่นศรีของดีของชาวจังหวัดตรังสูญหายไป ให้ผ้านาหมื่นศรียังคงอยู่คู่วิถีชีวิตและเป็นหนึ่งในงานเครื่องทอที่มีชื่อเสียงของจังหวัดตรัง

การรื้อฟื้นผ้าทอนาหมื่นศรีในปี 2514 ช่างทอผ้าบ้านนาหมื่นศรีได้รวมกลุ่มทอผ้าโดยใช้กี่กระตุกแทนกี่พื้นบ้าน ในสมัยแรกเริ่มผ้าทอนาหมื่นศรีจะใช้วัสดุที่หาได้ในท้องถิ่นนำมาทอเป็นผืนผ้า เช่น ฝ้าย ด้ายดิบ ปัจจุบันมีการประยุกต์ใช้วัสดุที่มีขายทั่วไปตามท้องตลาด เช่น ด้าย ไหม ไหมเทียม ไนลอน เป็นต้น โดยลวดลายของผ้าทอนาหมื่นศรีส่วนหนึ่งรับแบบอย่างมาจากกลุ่มช่างทอเกาะยอ จังหวัดสงขลา จึงเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ผ้าทอบ้านนาหมื่นศรีในปัจจุบันมีความคล้ายคลึงกับผ้าเกาะยอ

ผ้าโสร่ง จัดอยู่ในกลุ่มผ้านุ่ง โดยใช้นุ่งแบบขมวดชายพก ผู้หญิงนิยมใช้ผ้านุ่งที่มีลายละเอียดอย่าง ลายหางกระรอก ลายราชวัตร ลายตาสมุก ลายตานก ส่วนผู้ชายนิยมใช้ผ้าตา หรือลายตาราง

ประเภทงานหัตถกรรม :
เครื่องทอ
กลุ่มวัฒนธรรม :
ภาคใต้
ผู้สร้างสรรค์ :
ขนาด :
กว้าง 105 ซ.ม. ยาว 186 ซ.ม.
วัสดุ :
ผ้าฝ้าย. ด้าย เส้นใยสังเคราะห์ ทอด้วยกี่กระตุก
อายุ/ปีที่ผลิต :
2550
รายละเอียดชิ้นงาน

เทคนิคที่ใช้ : วิธีการทอแบบลายขัดธรรมดา

การทอขัด เป็นวิธีการเบื้องต้นของการทอผ้าทุกชนิด คือมีเส้นพุ่งและเส้นยืนซึ่งอาจเป็นเส้นเดียวกันหรือต่างสีกัน ซึ่งจะทำให้เกิดลวดลายในเนื้อผ้าต่างกัน เช่น การทอเส้นยืนสลับสีก็จะเกิดผ้าลายริ้วทางยาว หรือถ้าทอเส้นพุ่งสลับสีก็จะได้ผ้าลายขวาง การทอเส้นยืนและเส้นพุ่งสลับสีก็จะได้ลายตาราง

ข้อมูลแหล่งที่มา