คำใหม่ โยคะสิงห์
ครูศิลป์ของแผ่นดิน
- นางคำใหม่ โยคะสิงห์ เป็นชาวบ้านบึง จังหวัดกาฬสินธุ์ โดยกำเนิด แต่ด้วยโชคชะตานำพาให้มาใช้ชีวิตอยู่ที่บ้านโพน จนในคราวที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 ทรงเสด็จฯเยี่ยมราษฎรในอำเภอคำม่วง จังหวัดกาฬสินธุ์ ในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2520 ได้ทอดพระเนตรเห็นนางคำใหม่ ในวัย 43 ปี ในขณะนั้นที่นำชาวภูไท บ้านโพนแต่งชุดพื้นเมือง ห่มสไบเฉียงแพรวาสีแดงครั่ง ทอด้วยฝ้ายบ้างไหมบ้าง นั่งเฝ้ารอรับเสด็จฯ ทรงสนพระราชหฤทัยในผ้าแพรวา และได้ทรงมีพระราชปฏิสันถารกับนางคำใหม่เกี่ยวกับผ้าแพรวาอย่างสนพระทัย
- พระองค์ทรงมีพระราชเสาวนีย์ให้นางคำใหม่ นำคุณค่าบนผืนผ้านี้กลับมารื้อฟื้นอีกครั้ง หลังจากที่ในยุคสมัยนั้นคงเหลือแต่ผู้เฒ่าผู้แก่ที่ทอผ้าแพรวาหาคนรุ่นใหม่สานต่อได้ยากยิ่ง เพราะความละเอียดของลวดลายที่ต้องอาศัยการฝึกฝนและเรียนรู้ซึ่งเป็นเรื่องที่ยุ่งยากทำให้คนรุ่นใหม่ละทิ้ง ภูมิปัญญาไปทำมาหากินต่างถิ่นอยู่จำนวนมาก เมื่อนางคำใหม่ ตระหนักถึงน้ำพระราชหฤทัยที่พระราชินียังทรงเล็งเห็นคุณค่าของผ้าประจำถิ่นของผู้ไท จึงได้นำกำลังแรงกายแรงใจทั้งหมดรวบรวมชาวผู้ไทกว่า 36 ชีวิต นำเส้นไหมที่พระองค์ได้พระราชทานให้ จำนวน 16 กิโลกรัม ทอเป็นผืนผ้าไหมแพรวาอย่างงดงาม จนกลายเป็นกลุ่มทอผ้าไหมแพรวาที่ริเริ่มฟื้นฟูการทอผ้าแพรวาเป็นกลุ่มแรกให้กลับมามีลมหายใจอีกครั้ง จนถึงปัจจุบัน ที่ทำให้ผ้าแพรวามีการทออย่างแพร่หลาย อีกทั้งคนรุ่นใหม่ยังให้ความสนใจในการสืบสานภูมิปัญญานี้ไว้จากบรรพบุรุษอย่างภาคภูมิใจอีกด้วย
- ด้วยใจที่รักในผ้าแพรวาอันเป็นมรดกของบรรพบุรุษและความสำนึกแห่งพระมหากรุณาธิคุณ และความภูมิใจที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 ทรงเมตตาห่วงใยและสนับสนุนการฟื้นฟูการทอผ้าไหมแพรวา จึงปฏิญาณว่าจะอุทิศแรงกายแรงใจเพื่อสืบสานและอนุรักษ์ผ้าแพรวานี้ไว้จน ถึงลมหายใจสุดท้าย
ปีที่ได้รับการเชิดชูจาก sacit :
พ.ศ. 2561
เพศ :
หญิง
ประเภทผลงาน :
เครื่องทอ
สถานะ :
เสียชีวิต