สุนทรี วิชิตนาค

ครูศิลป์ของแผ่นดิน

อยากให้คนรุ่นใหม่เข้ามามีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ผ้าทอ ใช้ผลิตภัณฑ์จากผ้าทอให้มากที่สุด ช่วยกันสืบทอดภูมิปัญญาให้คงอยู่ตลอดไป อาจทำได้โดยการร่วมมือกันออกแบบผ้าทอให้เป็นรูปแบบที่ทันสมัยมากขึ้น ร่วมกันให้แนวคิดกับผู้ผลิตผ้าทอ ช่วยกันหาตลาดให้กับผ้าทอ เพราะช่องทางของคนรุ่นใหม่มีอยู่มาก หากคนรุ่นใหม่มีความสนใจและรู้คุณค่าของผ้าทอมากขึ้น ก็เชื่อได้ว่าการอนุรักษ์และพัฒนาผ้าทอที่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นจะมีความยั่งยืนอย่างแน่นอน

  • ครูสุนทรี เป็นชาวไทพวนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ตำบลหาดเสี้ยว อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย ที่เป็นพื้นที่อาศัยของชาวไทพวนที่อพยพมาจากเมืองเชียงขวาง ประเทศลาว เมื่อประมาณ พ.ศ. 2370 ที่ยังคงดำรงวัฒนธรรมดั้งเดิมไว้อย่างครบถ้วน ในยามหมดหน้านาก็ทำอาชีพเสริมเหมือนเช่นในอดีตดังคำที่ว่า “หญิงทอผ้า ชายตีเหล็ก”
  • สิ่งที่เป็นเอกลักษณ์โดดเด่นที่สุดของตำบลหาดเสี้ยวที่สะท้อนวัฒนธรรมชาวไทพวน คือ “ผ้าซิ่นตีนจก” ซึ่งต้องใช้ความวิริยะในการจกลายด้วยมือโดยใช้ขนเม่นจกเส้นด้ายสีต่างๆ ให้เกิดเป็นลวดลายทั้งผืน
  • ครูสุนทรีเติบโตและได้ดำเนินวิถีชีวิตท่ามกลางบริบทสังคมที่ยายถ่ายทอดการทอผ้าให้หลานสาว แม่ถ่ายทอดให้ลูกสาว พี่สาวถ่ายทอดให้น้องสาว เฉกเช่นเดียวกับหญิงสาวชาวไทพวนที่เรียนรู้การทอผ้าจากคุณแม่และคุณยายซึ่งใช้อาศัยเลี้ยงชีพสืบต่อกันภายในครอบครัวจากรุ่นสู่รุ่นมาจนถึง 5 รุ่น และในทุกครัวเรือนจะมีหูกทอผ้าใต้ถุนบ้านทุกหลัง
  • แม้ในระยะแรกส่วนใหญ่ชาวไทพวนจะทอผ้าเพื่อใช้ในชีวิตประจำวัน แต่เมื่อครูสุนทรีได้เป็นตัวแทนในการนำผ้าทอของบ้านหาดเสี้ยวไปออกร้านตามงานจัดแสดงต่างๆ จนกระทั่งเมื่อปี พ.ศ. 2520 ครูสุนทรีได้รวมกลุ่มแม่บ้านจัดตั้งศูนย์สาธิตการทอผ้าพื้นเมืองบ้านหาดเสี้ยวขึ้นมา โดยใช้ภูมิปัญญาของชาวไทพวนสร้างสรรค์ผ้าซิ่นตีนจกแต่ละผืนที่ผ่านการจกลายด้วยขนเม่นอย่างประณีตซึ่งใช้ระยะเวลาในการทอนานกว่าจะสำเร็จหนึ่งผืน
  • ด้วยเอกลักษณ์ของชาวไทพวนที่ถ่ายทอดผ่านผืนผ้านี้ ทำให้ชุมชนชาวไทพวนบ้านหาดเสี้ยวมีชื่อเสียงและเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง กระทั่งคุณรวิวรรณ ขนาดนิด บุตรสาวของครูสุนทรี ได้นำผ้าทอไทพวนมาต่อยอดพัฒนาออกแบบผลิตภัณฑ์ให้มีความร่วมสมัยและสร้างมูลค่าภายใต้แบรนด์ Suntree ซึ่งทำให้ผ้าทอตีนจกไทพวนแห่งบ้านหาดเสี้ยว อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย ได้รับการยอมรับทั้งในและต่างประเทศ
ปีที่ได้รับการเชิดชูจาก sacit :
พ.ศ. 2554
เพศ :
หญิง
ประเภทผลงาน :
เครื่องทอ
สถานะ :
มีชีวิต
เว็บไซต์แบรนด์/ชุมชน - เพจชุมขน/ส่วนตัว :